Dieta paleo, to nie tylko dieta, to powrót do korzeni. Do czasów, gdy komputery, samochody czy centra handlowe były jedynie figmentem wyobraźni. Gdzie zdobywanie jedzenia nie było związane z wizytą w pobliskim sklepie, ale z ręcznym zbieraniem i polowaniem. Współczesne przekąski i przetwory zastępowane są prostymi potrawami, które nasz organizm rozumie od tysiącleci. Dieta paleo bazuje na paleolicie, pierwotnym okresie naszej historii, kiedy żywienie było nieskomplikowane i naturalne.

Dieta paleo co to?

Jeśli myślisz o przetworzonych produktach, przemyśl to ponownie. Dieta paleo mówi “nie” dla konserw i produktów wysokoprzetworzonych. Zapomnij o parówkach, kiełbasach i pasztetach. Pożegnaj się z produktami mlecznymi, zbożami i nasionami roślin strączkowych. Ale nie martw się! Masz całą gamę świeżych warzyw, owoców i naturalnych mięs do wyboru.

Dieta paleo – zasady

Dieta paleo to wyzwanie dla tych, którzy chcą zrobić krok wstecz w kierunku bardziej pierwotnego stylu jedzenia, ale nie jest ona zalecana przez wszystkich ekspertów. Makroskładniki tej diety oferują elastyczność, ale zdecydowanie skupiają się na białku, tłuszczach i niższej ilości węglowodanów. To styl żywienia bogaty w tłuszcze i ubogi w węglowodany.

Kluczem jest jedzenie w zgodzie z zasadami naszych przodków. Oto kilka podstawowych wytycznych:

• Skoncentruj się na nieskazitelnych produktach: głównie mięsie, rybach, owocach morza, warzywach, owocach, tłuszczach nierafinowanych, orzechach i nasionach.
• Eliminuj zboża z diety – żegnaj chlebie, makaronie i kaszach.
• Nie bój się spożywać większych posiłków, ale jedz je mniej często.
• Unikaj używek, takich jak alkohol czy tytoń, i ogranicz kawę oraz herbatę.
  Pamiętaj, że każda dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb. Konsultacja z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety jest zawsze zalecana.

Dieta paleo – rekomendowane produkty:

Dieta paleo może na pierwszy rzut oka wydać się jednostajna. Lecz to tylko kwestia kreacji w przygotowywaniu przysmaków dozwolonych w tej diecie.
• Ekologiczne, dobrze wyselekcjonowane warzywa charakterystyczne dla naszego regionu: rzodkiew, kapusta, burak, pasternak, brokuł, kalafior, bakłażan, pietruszka, cebula, jarmuż, kalarepa, kabaczek, marchew, papryka, kiełki, dynia i inne.
• Grzyby: od popularnych pieczarek po wyrafinowane borowiki czy rydze.
• Soczyste owoce: jagody, maliny, truskawki, śliwki, jabłka, agrest, porzeczki, czereśnie i wiele innych.
• Mięso z hodowli ekologicznych: dziczyzna, wołowina, drób, cielęcina czy jagnięcina.
• Ryby z czystych wód: pstrąg, łosoś, tuńczyk, dorsz i inne.
• Dary morza: krewetki, kalmary, ostrygi, mule czy ośmiornice.
• Orzechy i nasiona: od orzechów włoskich, przez migdały po pestki słonecznika czy dyni.
• Tłuszcze: głównie nasycone – smalec, masło czy różne oleje roślinne nieprzetworzone.

Dieta paleo – propozycja jadłospisu:

Śniadanie:

– Chrupiąca sałatka z jabłkiem, marchewką i odrobiną rodzynek.
– Dwa ugotowane jajka.
– Herbata lub kawa — w wersji bezkofeinowej.

II Śniadanie:

Sałatka z tuńczykiem, świeżymi pomidorami i cebulką ze szczypiorkiem.
Garść wyselekcjonowanych migdałów.
Szklanka wody mineralnej.

Obiadokolacja:

Świeża surówka z wybranych warzyw lub klarowna zupa warzywna (bez dodatku ziemniaków).
Grillowana pierś z indyka, bez skóry.
Warzywa na parze, jak brokuły czy kalafior.
Do deseru kiwi lub kilka mandarynek, ewentualnie kiść winogron.
Woda z kroplą cytryny.

Przekąski:

Do wyboru: kruche paluszki z selera naciowego, marchewka, orzechy włoskie, grillowany kawałek łososia czy suszone morele.

Ryby i owoce morza w diecie paleo

Dieta paleo stawia na ryby i skarby głębin. Konsumuj je regularnie, najlepiej kilkakrotnie w ciągu tygodnia. Owoce morza, z minimalnym ryzykiem zawartości metali ciężkich i bogactwem kwasów omega-3, wyróżniają się na tle masowo hodowanych ryb. Wskazane jest wybieranie tych, które dorastały w ich naturalnym środowisku, bez sztucznych dodatków pokarmowych takich jak mąka kukurydziana czy zboża. Nie jest tajemnicą, że takie pokarmy są niezdrowe dla ryb i mają na celu jedynie ich szybkie tuczenie. W paleo, ryby najlepiej konsumować surowe, gotowane, duszone bądź pieczone. Unikaj przetworzonych produktów rybnych, takich jak konserwy, mrożonki czy gotowe dania, chyba że z umiarem – maksymalnie dwa razy w miesiącu.

Orzechy, ziarna i pestki w diecie paleo

Orzechy to istotny składnik diety paleo, lecz kluczowe jest umiar. Jedna garść dziennie to absolutny maksimum. Mąka orzechowa, często wykonana z orzechów pozbawionych kwasu fitowego, nie powinna być powodem do niepokoju. Warto jednak pamiętać, że dla niektórych, szczególnie tych z wrażliwym układem trawiennym, nawet śladowe ilości kwasu fitynowego mogą być problematyczne. Jeżeli masz wrażenie, że należysz do tej grupy lub zjadasz orzechy w dużych ilościach, warto przemyśleć sposób ich przygotowania.

Jaja w diecie paleo

Jajka są uniwersalne. Znajdują swoje miejsce nie tylko w paleo, ale także w innych odmianach tej diety, na przykład w wersji niskowęglowodanowej. Ograniczenie ich spożycia jest zasadne jedynie w przypadku potwierdzonych alergii czy schorzeń autoimmunologicznych. W innych przypadkach jaja są mile widziane w jadłospisie.

Produkty zakazane na diecie paleo

Dieta paleo kieruje się jednym nadrzędnym prawem: powrotem do korzeni. Skupiamy się na składnikach naturalnych, a jednocześnie tworzymy barierę dla przemysłowych dodatków. Wyższe stawki przetworzonych produktów, barwników, konserwantów oraz tych, które modyfikują smak czy aromat, trzeba zostawić za drzwiami. Nasycone sztucznymi słodzikami trunki, cukierki, wypieki oraz kreacje deserowe tracą swoje miejsce na paleolitycznym stole. Fast-foody typu hamburgery czy zapiekanki? Nie ma dla nich miejsca w tym starożytnym reżimie. Nawet nabiał, choć powszechny, nie jest tu mile widziany. Przecież idea paleo to naśladowanie sposobów naszych przodków.

Opinie o diecie paleo

Zwolennicy

Zwolennicy diety paleo nie są tu przez przypadek. Ich liczby rosną, a powody są jasne. Czują się lepiej, bliżej natury, czują się zdrowsi. W połączeniu z fizyczną aktywnością tworzą idealny duet zdrowego stylu życia, chroniąc przed wieloma chorobami cywilizacyjnymi. Ale kto by się sprzeciwiał zdrowiu?

Przeciwnicy

Przeciwnicy tego podejścia widzą pewne braki. Krytykują paleo za niedostateczne źródła “dobrych” węglowodanów. Twierdzą, że brak naukowego poparcia dla tej diety sprawia, że jest ona niepewna. Zastanawiają się też, czy rzeczywiście to, co działało dla naszych przodków, będzie odpowiednie dla współczesnego człowieka, biorąc pod uwagę ewolucyjne zmiany genetyczne.