Osteofity, inaczej nazywane naroślami, to niewielkie wyrostki, które tworzą się na krawędziach kości. Najczęściej rozwijają się one w miejscach obciążonych stawów, takich jak kręgosłup, kolana, biodra czy palce. Narośle te same w sobie nie muszą wywoływać bólu, ale ich obecność prowadzi do ograniczenia ruchomości stawów, a w niektórych przypadkach może powodować ucisk na nerwy, co wiąże się ze sporą dolegliwością. Przyjrzyjmy się, jak powstają osteofity i jakie metody leczenia mogą pomóc w zachowaniu pełnej sprawności ruchowej.

Jakie są przyczyny powstawania osteofitów?

Osteofity najczęściej pojawiają się w wyniku procesów zwyrodnieniowych w stawach, zwłaszcza u osób starszych. Najpowszechniejszą przyczyną ich występowania jest degradacja chrząstki stawowej, która prowadzi do zwiększonego tarcia pomiędzy kośćmi. Aby zrekompensować ten stan, organizm wytwarza dodatkowe tkanki kostne w formie wyrostków.

Kolejnymi czynnikami sprzyjającymi powstawaniu osteofitów są długotrwałe przeciążenia stawów wynikające z nadwagi lub ciężkiej pracy fizycznej, urazy stawów i przewlekłe stany zapalne stawów, które mogą prowadzić do nieprawidłowej regeneracji tkanki kostnej, wady postawy, jak również niektóre choroby genetyczne predysponujące do tworzenia się narośli kostnych.

Warto zauważyć, że nie wszystkie osteofity prowadzą do dolegliwości bólowych czy problemów z ruchomością. Często są one wykrywane przypadkowo podczas badań obrazowych, takich jak rentgen czy tomografia komputerowa.

Jakie są objawy osteofitów?

Wielu pacjentów może nie odczuwać żadnych objawów wystąpienia osteofitów, zwłaszcza w początkowej fazie rozwoju przypadłości. Z czasem jednak, w miarę jak wyrostki kostne powiększają się i zaczynają wpływać na funkcjonowanie stawów lub uciskać na otaczające nerwy, mogą pojawić się różnorodne dolegliwości.

Najczęściej występujące objawy to ból i sztywność w obrębie zajętych stawów, zwłaszcza podczas poruszania się, uczucie „trzeszczenia” w stawie, a także ograniczenie ruchomości stawu, co może prowadzić do problemów z wykonywaniem codziennych czynności. Osteofity mogą też powodować ból promieniujący do innych części ciała, np. w przypadku osteofitów w odcinku szyjnym kręgosłupa ból niekiedy promieniuje do ramion i rąk. Inne typowe objawy to mrowienie i drętwienie, zwłaszcza jeśli narośle uciskają nerwy.

W przypadkach zaawansowanych osteofity mogą prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak ucisk na rdzeń kręgowy czy znaczne ograniczenie funkcji stawu. 

Jakie są metody leczenia osteofitów?

Leczenie osteofitów zależy od stopnia zaawansowania dolegliwości oraz ich wpływu na jakość życia pacjenta. Dostępne są różne metody terapii, które można dostosować do zaawansowania zwyrodnienia. 

• Leczenie farmakologiczne – w przypadku umiarkowanych objawów bólowych lekarze najczęściej zalecają stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Mają one na celu złagodzenie bólu i zmniejszenie stanu zapalnego w okolicy stawu. W bardziej złożonych przypadkach lekarz zaleca iniekcje sterydowe do stawu w celu zredukowania bólu i zapalenia.

• Fizjoterapia – ćwiczenia fizyczne, techniki manualne i rehabilitacja pomagają wzmocnić mięśnie otaczające stawy, dzięki czemu zmniejsza się nacisk na same stawy i poprawia ich ruchomość. Regularne ćwiczenia, prowadzone pod okiem fizjoterapeuty, mogą znacząco poprawić komfort życia pacjenta.

• Zabiegi chirurgiczne – w przypadkach, gdy osteofity powodują znaczne ograniczenie ruchomości lub silny ból, który nie reaguje na leczenie zachowawcze, konieczne może być usunięcie wyrostków kostnych. Chirurgiczne usunięcie osteofitów jest zazwyczaj ostatecznością, stosowaną wtedy, gdy inne metody leczenia zawodzą.

Chociaż nie zawsze można całkowicie zapobiec powstawaniu osteofitów, można podjąć pewne działania, które zmniejszają ryzyko ich wystąpienia. Ważne jest utrzymanie zdrowej masy ciała, tak aby zminimalizować obciążenie stawów, a także regularne uprawianie aktywności fizycznej. Jak przeciwdziałać chorobom zwyrodnieniowym stawów? Koniecznie sprawdź ciekawostki o zdrowiu na stronie https://ewolucjamyslenia.pl. Kwestie zdrowia warto traktować holistycznie – zdrowy tryb życia i wewnętrzna równowaga przekładają się na lepsze funkcjonowanie organizmu także w starszym wieku i są najlepszą profilaktyką schorzeń układu kostnego.