Gwarantowana pogoda to nie jedyny powód, dla którego warto odwiedzić Split. Zabytki oraz historia w nich zapisana są równie atrakcyjną stroną tego miasta. Jego bogate dzieje zapisały się na stałe w architekturze oraz całej przestrzeni urbanistycznej. Warto wiedzieć, że początki Splitu związane są jeszcze z osadnictwem greckim. Planując wakacje w Chorwacji, warto spędzić chociaż dwa dni urlopu w Splicie.
Split – zabytki świadectwem bogatej historii
Na początku warto zapoznać się z rysem historycznym miasta. Zabytki w Chorwacji świadczą o bogatej historii tego kraju, jednak przeszłość dzisiejszego Splitu jest wyjątkowa. Jego dzieje sięgają jeszcze czasów Starożytnej Grecji i związane są z założeniem przez Greków osady Salona – obecnie znajdującej się w obrębie dzisiejszego miasta Solin.
Po hellenistyczno-greckim okresie, miasto weszło we władanie Starożytnego Rzymu. Zyskało ono na znaczeniu w latach 295-305 n.e., przez co cesarz Dioklecjan podjął decyzję o wybudowaniu pałacu, zlokalizowanego w odległości ok. 10 km od Salony.
Dziewięćdziesiąt lat po powstaniu Pałacu Dioklecjana, teren dzisiejszego Splitu wchodzi w skład Bizancjum. Jednak już w VII wieku na te tereny najeżdżają Słowianie oraz Awarowie, którzy doszczętnie niszczą Salonę. Jej mieszkańcy decydują się na przeniesienie do cesarskiej rezydencji, która otoczona jest grubymi murami, właściwymi dla rzymskich fortec.
W wyniku tej migracji dotychczasowy mieszkańcy Salony wznoszą nowe miasto wewnątrz pałacu, a także wokół niego. Tak powstaje Split.
Dowiedz się więcej: Chorwacja – wakacje marzeń >>
Pałac Dioklecjana dawniej a dziś
Z powyżej wymienionych powodów, Pałac Dioklecjana uznaje się za budynek, który odegrał największą rolę w powstaniu i rozwoju dzisiejszego miasta Split. Zabytki, jakie się w nim znajdują, powstały po VII wieku i są efektem założenia nowej osady wewnątrz murów cesarskiej rezydencji.
Pierwotnie pałac był dużym budynkiem, który zajmował ponad 38 tys. metrów kwadratowych. Całość otoczona była grubymi murami oraz licznymi basztami, które zachowały się jednak jedynie fragmentarycznie. Zastosowane dawniej systemy obronne były właściwe dla rzymskich fortec i miały zapewnić skuteczną obronę w razie ataku nieprzyjaciela.
Warto wiedzieć, że dzisiejsze uliczki zlokalizowane nieopodal Pałacu kiedyś były korytarzami oraz pomieszczaniami tego budynku.
Split – zabytki będące pozostałością Pałacu Dioklecjana
Powyżej opisany budynek, dziś wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, odegrał istotną rolę w rozwoju miasta Split. Zabytki znajdujące się w jego obrębie w znacznej części stanowią pozostałości tej ogromnej cesarskiej rezydencji. Warto zwrócić uwagę w szczególności na Złotą Bramę, która stanowiła kiedyś główny wjazd do wnętrza pałacu. W przeszłości była bogato zdobiona, jednak z czasem zniknęła bogata ornamentyka oraz inkrustacja.
Pozostałością po okresie świetności Pałacu Dioklecjana jest również perystyl, będący jego głównym dziedzińcem. Do dzisiaj zachowały się tutaj kolumny oraz pozostałości po cesarskich apartamentach. Z tych pomieszczeń wiodą przejścia do dolnych komnat, znajdujących się poniżej poziomu dzisiejszego Splitu.
Spacerując po starej części miasta można jeszcze dostrzec pozostałości po łaźniach, salach jadalnych, murach obronnych oraz bramach wejściowych. Najciekawsze i najlepiej zachowane obiekty opisane są jako osobne zabytki.
źródło zdjęcia: Depositphotos / BestPhotoStudio
Obecnie ciężko sobie wyobrazić, że znaczna część Starego Miasta powstała właśnie wewnątrz Pałacu Dioklecjana. Warto jednak mieć świadomość, jaka burzliwa historia zapisana jest w murach Splitu.
Split – zabytki sakralne i świątynie
Dzisiejszy Split to także zabytki związane z kultem oraz religią. Warto wiedzieć, że obiekty te również są pozostałością cesarskiej rezydencji, jednak z uwagi na liczne przekształcenia funkcjonują jako osobne obiekty historyczne. Do najciekawszych zaliczyć należy Świątynię Jowisza oraz Katedrę św. Dujama.
Świątynia Jowisza
Budowla została wzniesiona w tym samym czasie co Pałac Dioklecjana. Usytuowano ją w zachodniej części gmachu. Świątynia Jowisza prawdopodobnie przeznaczona była do tego, by czcić wyższe bóstwa z panteonu Starożytnego Rzymu.
W okresie średniowiecza świątynia została przekształcona w chrześcijańskie baptysterium. Co ciekawe po dzień dzisiejszy wejścia do niej strzeże sfinks, który przybył tu z Egiptu.
źródło zdjęcia: Depositphotos / Tuomas_Lehtinen
Katedra św. Dujama
Pierwotnie budynek dzisiejszej katedry wzniesiono jako Mauzoleum Dioklecjana. Jego bryła w kształcie rotundy jest charakterystyczna dla Starego Miasta. Na przełomie VII-VIII wieku mauzoleum przekształcono na świątynię chrześcijańską na cześć św. Dujama – jednego z pierwszych męczenników chrześcijańskich. Jest on także patronem Splitu i dlatego katedra ta ma duże znaczenie dla jego mieszkańców.
Dzisiaj wejścia do budynku strzeże kopia sfinksa – pierwotnie jednak były to dwa sfinksy, przywiezione z Egiptu. Dla zwiedzających udostępniono wejście na dzwonnicę, a także do piwnic oraz do krypt. Wewnątrz katedry turyści mogą obcować z zabytkami, które datowane są na okres XIII-XV wieku.
Dowiedz się więcej: Chorwacja: TOP 7 – ciekawostki o Splicie, które musisz poznać >>
Split – inne zabytki, które należy zobaczyć
Warto wiedzieć, że nie tylko obiekty sakralne stanowią o atrakcyjności miasta Split. Zabytki, jakie się znajdują na jego terenie, to także inne atrakcje, będące gratką dla miłośników historii. Jednocześnie są one tym, co warto zobaczyć w Chorwacji, decydując się na spędzenie urlopu w tym przepięknym kraju.
Salona a początki miasta Split – atrakcje historyczne
Niezwykła kultura i historia – to elementy, które turystom na każdym kroku oferuje Chorwacja. Ciekawe miejsca, jakie warto zobaczyć to przede wszystkim obiekty historyczne, pamięcią sięgające czasów Starożytnego Rzymu. Jednak jeszcze starszy obiekt położony jest w okolicach miasta Split, w odległości 10 km od jego centrum.
Obecnie znajduje się tu miejscowość Solin, zaś na jej terenie zlokalizowane są ruiny Salony (wspomnianej we wstępie), z którą związane są początki obecnego Splitu.
Warto zaznaczyć, że ruiny tego antycznego portu są najlepiej zachowane w całej Dalmacji. Poza dużą wartością historyczną, turyści mogą poczuć specyficzny klimat tego miejsca. Znajdują się tutaj m.in. pozostałości po:
- amfiteatrze,
- forum,
- termach,
- świątyniach,
- budynkach administracyjnych,
- akweduktach,
- murach obronnych.
Z Saloną związane są również ciekawostki historyczne. Zgodnie z informacjami, zawartych na blogu miłośnika Chorwacji mojachorwacja.blox.pl, początki tego miasta sięgają IV wieku p.n.e. – zostało założone przez greckich kolonistów, zaś po przejęciu go przez Rzymian stało się 4 miastem pod względem wielkości w całym Cesarstwie. To właśnie w Salonie urodził się cesarz Dioklecjan, który później wybudował swój wspaniały pałac na terenie dzisiejszego Splitu.
Dowiedz się więcej: Chorwacja: Split – atrakcje turystyczne i urokliwe miejsca >>
źródło zdjęcia: Depositphotos / xbrchx
Split – zabytki na Placu Narodowym
Plac Narodowy (chorw. Narodni trg) w średniowieczu pełnił funkcję centrum miasta. Jest to plac o nieregularnych kształtach, wokół którego znajduje się wiele ciekawych historycznie budynków. W samym jego centrum znajduje się renesansowy budynek z XV wieku, w którym mieścił się Ratusz, a obecnie znajduje się w nim Muzeum Etnograficzne.
Dowiedz się więcej: Split: Muzea, które warto odwiedzić >>
W najbliższej okolicy zwiedzić można także m.in.:
- Pałac Cypriana,
- Pałac Karepica,
- Bramę Żelazną,
- wieżę zegarową z XVI wieku.
Dowiedz się więcej: Chorwacja: TOP 7 – ciekawe miejsca w Splicie, o których nie przeczytasz w przewodnikach >>
źródło zdjęcia: Depositphotos / AlexTimaios
Wzgórze Marjan
Chcąc odpocząć od miejskiego zgiełku, warto udać się do zielonych płuc Splitu. Park Marjan znajduje się na zachód od centrum. Swój wolny czas chętnie spędzają tutaj zarówno mieszkańcy, jak i turyści. Podczas spaceru powinniśmy udać się na Bambinę Glavica, na szczycie której znajdują się ruiny zamku arcybiskupstwa.
Można tutaj również skorzystać z wielkiej łaźni publicznej, zobaczyć ciekawy budynek wykuty w skale zwany Karepica kula (chorw. Karepića kula), a na koniec zwiedzania odpocząć przy plaży Bene (chorw. Plaža Bene).
Dowiedz się więcej: Split z dziećmi – TOP 11 atrakcji dla dzieci >>
Moc atrakcji, świetna pogoda, ciekawe muzea – to wszystko oferuje Split. Zabytki jednak związane są z burzliwą historią tego miasta. Do szczególnych miejsc należy Pałac Dioklecjana, a w zasadzie to, co z niego zostało po licznych przebudowach związanych z powstaniem nowego miasta. Warto zobaczyć także ruiny Salony, której początek datowany jest jeszcze na IV wiek p.n.e. Są to najlepiej zachowane pozostałości po antycznym mieście w całej Dalmacji. Zabytki w całej Chorwacji zachwycają, jednak Split jest miastem, który należy obowiązkowo odwiedzić, spędzając wakacje w tym kraju.
ZOBACZ RÓWNIEŻ
- Split: Restauracje TOP 11. Gdzie zjeść smacznie i tanio?
- Split: Tanie noclegi – TOP 11 propozycji
- Dubrownik: Zabytki, które musisz zobaczyć
- Chorwacja – wakacje marzeń
- Tanie wakacje w Chorwacji – na czym zaoszczędzić?
- Trogir: Zabytki, które musisz zobaczyć!
- Chorwacja: TOP 7 – wydarzenia w Splicie, których nie możesz przegapić
- Chorwacja: Gdzie zrobić zakupy w Splicie? Najciekawsze miejsca
- Chorwacja: Jak poruszać się po Splicie – przewodnik