Postanowienie o przysądzeniu własności to pojęcie z kodeksu postępowania cywilnego, które powinien znać każdy uczestnik licytacji nieruchomości. Dopiero po wydaniu przez sąd prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności zwycięzca licytacji staje się właścicielem nieruchomości i może nią swobodnie rozporządzać, w tym żądać od poprzedniego właściciela opuszczenia lokalu.
Wygranie licytacji nie oznacza przejęcia własności nieruchomości
Aby lepiej zrozumieć, czym jest postanowienie o przysądzeniu własności, warto sobie przypomnieć poszczególne etapy zajęcia nieruchomości przez komornika i jej licytacji.
- Etap 1: Postępowanie komornicze mające na celu egzekucję długu od dłużnika (pamiętajmy jednak, że istnieje kwota wolna od zajęcia komorniczego).
- Etap. 2: Zajęcie nieruchomości przez komornika.
- Etap 2: Oszacowanie wartości zajętej nieruchomości przez biegłego.
- Etap 3: Ogłoszenie o licytacji nieruchomości.
- Etap 4: Licytacja nieruchomości.
Licytacje komornicze nieruchomości mają charakter publiczny i odbywają się pod nadzorem sędziego. W licytacji mogą brać udział osoby, które spełniły warunki formalne, między innymi wpłaciły wadium o wymaganej wysokości. Licytacja rozpoczyna się od ceny wywoławczej, która powinna wynosić co najmniej ¾ sumy oszacowania nieruchomości.
Zwycięzcą licytacji zostaje osoba, która zaoferuje najwyższą cenę. I w tym momencie dochodzimy do ważnej kwestii: zwycięzca licytacji nie staje się automatycznie właścicielem nieruchomości. Nie może więc od razu zająć nieruchomości, dokonać wpisu w księdze wieczystej, a tym bardziej zażądać opuszczenia mieszkania przez ich dotychczasowych właścicieli.
Takie prawo daje mu dopiero prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności.
Dowiedz się więcej: Księga wieczysta – jak ją założyć? >>
Kiedy wydawane jest postanowienie o przysądzeniu własności?
Od razu po zakończeniu licytacji i wyłonieniu jej zwycięzcy przetarg zostaje zamknięty, a nadzorujący go sędzia wydaje tzw. postanowienie o udzieleniu przybicia na rzecz licytanta, który zaoferował najwyższą cenę.
Postanowienie o przybiciu również nie daje prawa do przejęcia własności, a jedynie prawo do przysądzenia jej własności. Wszystko dlatego, że zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego dłużnikowi, którego nieruchomość została zlicytowana, przysługują środki odwoławcze, co sprawia, że postanowienie o przybiciu nie jest natychmiast wykonalne.
Dłużnik może po pierwsze: złożyć wniosek do sądu o wydanie uzasadnienia postanowienia o przybiciu, a po drugie, na jego podstawie złożyć zażalenie. Zażalenie na postanowienie o przybiciu dłużnik może złożyć w ciągu 7 dni od jego ogłoszenia lub doręczenia.
Postanowienie o przysądzeniu własności może więc być wydane przez sąd po spełnieniu następujących warunków:
- spełnienia przez licytanta wszystkich warunków licytacji (przede wszystkim wpłacenia na rachunek depozytowy sądu ceny nabycia nieruchomości),
- uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu (jeśli dłużnik nie złoży zażalenia, następuje to w ciągu minimum tygodnia od wydania decyzji o przybiciu, a jeśli złoży zażalenie, dopiero po wydaniu postanowienia w drugiej instancji).
Postanowienie o przysądzeniu własności też musi się uprawomocnić!
Podobnie jak w przypadku postanowienia o przybiciu, również na wydane przez sąd postanowienie o przysądzeniu własności dłużnikowi przysługuje zażalenie. Tutaj także termin na jego złożenie wynosi 7 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia. Dopiero uprawomocnienie postanowienia o przysądzeniu własności daje zwycięzcy licytacji konkretne prawa do nieruchomości.
Co daje prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności?
Klauzula prawomocności na postanowieniu o przysądzeniu własności oznacza, że nabywca nieruchomości w drodze licytacji staje się jej właścicielem. Mówi o tym wprost art. 999 kodeksu postępowania cywilnego, według którego osoba mająca w ręku prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności może:
- dokonać wpisu w księdze wieczystej,
- zażądać od poprzedniego właściciela by ten opuścił i opróżnił nieruchomość.
Należy pamiętać, że nowemu właścicielowi nie wolno dokonać samodzielnej eksmisji poprzedniego właściciela! Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem egzekucyjnym, którego wykonanie należy do komornika.
Dowiedz się więcej: Kiedy eksmisja lokatora jest możliwa i jak to zrobić >>
Bardzo ważnym skutkiem prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności jest również wygaśnięcie wszelkich praw obciążających nieruchomość (np. hipoteki).
Istnieje tutaj jednak kilka wyjątków, ponieważ w mocy pozostają m.in. prawa ciążące na nieruchomości z mocy ustawy, z których do najważniejszych należą: hipoteka przymusowa, służebność drogi koniecznej oraz służebność przesyłu. Dla nowego nabywcy nieruchomości szczególnie problematyczna może być hipoteka przymusowa, która przechodzi na niego wraz z zakupioną nieruchomością.
Dowiedz się więcej: Licytacja nieruchomości obciążonej hipoteką >>
Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności to najważniejszy dokument dla licytanta, który pozwala mu na faktyczne przejęcie nabytej nieruchomości – jest to akt przenoszący własność nieruchomości. Należy pamiętać, że sama wygrana licytacji nie daje licytantowi żadnych praw.
Dowiedz się więcej: Zażalenie na postanowienie o przysądzeniu własności (wzór dokumentu) >>
Co więcej, jeśli sąd uzna za zasadne zażalenie na postanowienie o przybiciu lub zażalenie na postanowienie o przysądzeniu własności – nie dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości na osobę, która wygrała licytację! Powinny mieć to na uwadze szczególnie osoby, które na zakup takiego mieszkania chcą zaciągnąć kredyt – do momentu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności jest to bardzo ryzykowne.
Dość ważną kwestią jest także hipoteka przymusowa – przed przystąpieniem do licytacji nieruchomości obarczonej taką hipoteką, warto mieć świadomość, że nie zostanie ona uchylona jak „zwykłe” hipoteki umowne.
ZOBACZ RÓWNIEŻ
- Licytacja komornicza – jak kupić mieszkanie na licytacji i na co uważać
- Licytacja komornicza – zasady, które trzeba znać
- Wyprzedaże komornicze – co i za ile można kupić?
- Mieszkania komornicze – okazja czy ryzyko?
- Licytacje komornicze – na czym polegają i czy warto wziąć w nich udział
- Aukcje komornicze online krok po kroku
- Wykreślenie hipoteki po licytacji komorniczej krok po kroku
- Wynik licytacji komorniczej – jak i kto może go sprawdzić?
